Instytut Książki

Dziś w siedzibie Polskiej Agencji Prasowej w Warszawie odbyła się konferencja programowa Festiwalu Rymkiewiczowskiego. Wydarzenia w ramach festiwalu organizowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, fundację Evviva L’arte oraz Instytut Książki odbędą się w dniach 2-10 listopada. 

W konferencji prasowej, która zainaugurowała kampanię informacyjną festiwalu, uczestniczyli Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński oraz dyrektor Instytutu Książki Dariusz Jaworski. W prezentacji programu, poza dyrektorką Festiwalu Rymkiewiczowskiego Izabelą Michalską, wzięli także udział przedstawiciele instytucji partnerskich oraz kuratorzy i autorzy poszczególnych wydarzeń: prof. Wawrzyniec Rymkiewicz, Dariusz Kunowski, Remigiusz Mazur-Hanaj, Łukasz Kozak, prof. Krzysztof Koehler oraz Mariusz Cieślik.  

Jako pierwszy głos zabrał prowadzący konferencję Mariusz Cieślik, który przywitał dziennikarzy i wszystkich obecnych podczas spotkania. Następnie zaprezentowany został spot promujący festiwal, a po nim bogata oprawa graficzna festiwalu. Następnie gospodarz konferencji oddał głos Ministrowi Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotrowi Glińskiemu.

„To jest bardzo ważny festiwal. Festiwal Jarosława Marka Rymkiewicza – wielkiego polskiego poety, literata, krytyka, dramaturga, filozofa polskich spraw, w jakimś sensie naszego współczesnego wieszcza. Rymkiewicz pisał o wieszczach – Mickiewiczu, Słowackim – ale także zabierał głos w najważniejszych sprawach dotyczących polskiej historii czy współczesności. Wszyscy pamiętamy ten głos, który często był głosem bardzo radykalnym, takim, który pobudzał do dyskusji, wywoływał szok. Ten głos był też do końca konsekwentny w swoich diagnozach dotyczących polskości i wyborów narodowych. Bardzo się cieszę, że Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego mogło wesprzeć inicjatywę, jaką jest Festiwal Rymkiewiczowski. Bardzo ważnym aspektem tej inicjatywy jest aspekt międzynarodowy – musimy umiędzynarodowić Rymkiewicza, bo warto” – powiedział prof. Piotr Gliński, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Następnie głos zabrał Dariusz Jaworski, dyrektor Instytutu Książki, który jest współorganizatorem Festiwalu Rymkiewiczowskiego.

„Odszedł jeden mistrz – Zbigniew Herbert, odszedł drugi mistrz – Czesław Miłosz i w końcu niedawno odszedł trzeci mistrz – Jarosław Marek Rymkiewicz. Teraz, kiedy ich zabrakło, kto jest tym mistrzem w naszej polskiej literaturze, który zada nam najważniejsze pytania? Wraz z Instytutem Książki dosłownie przed momentem wróciliśmy z Międzynarodowych Targów Książki LIBER w Madrycie, gdzie Polska była gościem honorowym. Wyraźnie widzieliśmy tam, że jest wielu ludzi zainteresowanych polską literaturą – również Rymkiewiczem. I bardzo dobrze, bo w końcu kto ma opowiadać o Polsce zagranicą, jeśli nie właśnie tacy giganci, jak Rymkiewicz?” – powiedział dyrektor Instytutu Książki Dariusz Jaworski.

Później głos zabrała Izabela Michalska, dyrektorka Festiwalu Rymkiewiczowskiego. Najpierw przedstawiła ona fundację Evviva L’arte, którą powołała wraz z Wawrzyńcem Rymkiewiczem, a następnie pokrótce opowiedziała o tym, jakie wydarzenia czekają na uczestników festiwalu.

„Wątków Rymkiewiczowskich jest bardzo dużo, jednak mieliśmy za zadanie wybrać te, którymi zajmiemy się jako pierwszymi. Zaczęliśmy od końca, czyli od śmierci. W ujęciu Jarosława Marka Rymkiewicza śmierć jest końcem i jednocześnie początkiem. Rymkiewicz to nie tylko filozof zajmujący się sprawą polską – z powodzeniem można przedstawić go publiczności międzynarodowej jako filozofa po prostu. Takiego filozofa, u którego stale obecny jest wątek Nietzscheański” – tak Izabela Michalska uzasadniała tytuł tegorocznego festiwalu, który brzmi „Dziady, upiory, przodkowie”.

Następnie Izabela Michalska opowiedziała o Konkursie Recytatorskim, który stanowi część Festiwalu Rymkiewiczowskiego i spotkał się z dużym zainteresowaniem młodzieży.

„Rymkiewicza chcieliśmy przedstawić w sposób jak najbardziej żywy. Dlatego zaprosiliśmy młodych ludzi, uczniów szkół średnich – w tym roku tylko z Mazowsza – do udziału w konkursie recytatorskim. Zachęciliśmy ich do przeczytania zbiorów poezji Rymkiewicza, znalezienia utworów, które najbardziej z nimi rezonują i do zaprezentowania tych wierszy. Dostaliśmy kilkadziesiąt zgłoszeń. Finaliści konkursu zostaną zaproszeni do udziału w profesjonalnych warsztatach aktorskich prowadzonych przez Andrzeja Mastalerza i Agatę Piotrowską-Mastalerz, a najlepsi z nich będą mieli szansę zaprezentować się na scenie podczas uroczystej gali zamknięcia festiwalu” – opowiadała Izabela Michalska.

Izabela Michalska opowiedziała także o wystawie „Rymkiewicz. Encyklopedia”, którą można zobaczyć od 19 września do 12 listopada w Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie. Po jej słowach zaprezentowano spot promujący wspomniany konkurs recytatorski, w którym kilkoro znanych aktorów odczytało wiersz Jarosława Marka Rymkiewicza „Moje kości rozwiązane”.

W dalszej kolejności głos zabrali zaproszeni goście, którzy pokrótce opowiedzieli o częściach programu, za które odpowiadają oni sami albo instytucje, które reprezentują. 

Rozpoczął Wawrzyniec Rymkiewicz, redaktor naczelny kwartalnika filozoficznego „Kronos”, który odpowiada za organizację otwierającej festiwal debaty, poświęconej związkom przemocy i polityki – tematu szczególnie istotnego dla eseistyki Jarosława Marka Rymkiewicza – a także wystawy okładek „Kronosa” i warsztatów filozoficznych poświęconych tematowi śmierci.

Z kolei o debacie, która zamknie Festiwal Rymkiewiczowski – zatytułowanej „Po co nam polonistyka?” – opowiedział Krzysztof Koehler, dyrektor ds. programowych Instytutu Książki. Będzie ona dotyczyła tego, w jaki sposób zajmujemy się dziś polonistyką, a jak uprawiali ją wielcy zmarli badacze literatury, wśród których był także Jarosław Marek Rymkiewicz.

Mariusz Cieślik opowiedział z kolei o dwóch wydarzeniach. Pierwszym jest czytanie performatywne pt. „Księżniczka Sprawy Bożej” na podstawie książki eseistycznej „Baket” Jarosława Rymkiewicza, poświęconej Adamowi Mickiewiczowi. Drugim wydarzeniem jest koncert Adama Struga, który wykona m.in. utwory Adama Mickiewicza i Jarosława Marka Rymkiewicza.

Następnie Dariusz Kunowski zwrócił uwagę na spektakl, który premierowo zostanie zaprezentowany w Instytucie Teatralnym. Będzie to spektakl Teatru Scena Lubelska zatytułowany „Lekcja anatomii”, stworzony na podstawie sztuki Jarosława Marka Rymkiewicza „Lekcja anatomii profesora Tulpa (według Rembrandta)”. 

Po nim na scenie pojawił się kurator części muzycznej Festiwalu Rymkiewiczowskiego – Remigiusz Mazur-Hanaj. Opowiedział on o koncertach i warsztatach muzycznych, które odbędą się w ramach festiwalu, w większości korzystających z bogatego dorobku polskiej muzyki ludowej. 

„Czuję się na tym miejscu dobrze, ponieważ przez wiele lat zajmowałem się przywracaniem tradycji i tworzeniem awangardy. To dwie rzeczy, które tworzą naczynia połączone, co nie jest wcale takie oczywiste, a myślę, że ten festiwal to ukaże” – powiedział Remigiusz Hanaj-Mazur.

Na koniec Łukasz Kozak opowiedział o wystawie „Dziady – Upiór”, poświęconej „Dziadom” Adama Mickiewicza, a szczególnie obecnym w nich wątkom ludowym. To właśnie Kozak jest kuratorem wystawy zorganizowanej z okazji 200-lecia wydania arcydramatu Mickiewicza. Wystawę będzie można zobaczyć w Bibliotece Narodowej.

Cały bogaty program pierwszej edycji Festiwalu Rymkiewiczowskiego udostępniamy do pobrania pod artykułem.

Więcej informacji można również znaleźć na stronie internetowej festiwalu.